Postoji verovanje da je Bor novoniklo rudarsko mesto tek s početkom 20. veka i da nema dugu tradiciju i prošlost, ali da je ovo mišljenje neosnovano, pokazuju i arheološka istraživanja na teritoriji grada i njegovoj blizini.
Otkriće nekropola iz Srednjeg bronzanog doba jedna je od pet nekropola koje se nalaze u neposrednoj okolini Bora.
Prema istraživanjima, ovde su se još pre četiri hiljade godina sahranjivali pripadnici tadašnjih zajednica. Njihova primarna delatnost bila je eksploatacija bakarne rude, na osnovu čega je potvrđeno da je ovo područje jedno od najstarijih rudarskih naselja.
Iako su se ljudi tog doba pretežno bavili rudarstvom, od nje nisu profitirali kako se može zaključiti na osnovu arheoloških indikatora. Postoje analitičke pretpostavke da se bakar sa ovog područja izvozio dalje u dolinu Morave.
Ove jeseni nastavljeno je iskopavanje na Hajdučkoj česmi nedaleko od Brestovačke banje, započeto pre tri godine u okviru međunarodnog projekta Bronzano doba u severoistočnoj Srbiji metalurgija naselja i metropole.
Mario Gavranović, predstavnik austrijskog Arheološkog instituta, kaže da ima dosta mesta na kojima se proizvodio bakar, ali da tu postoje i groblja koja otkrivaju način sahranjivanja tadašnjih ljudi.
Ljudi iz tog doba su isključivo spaljivali mrtve, a pepeo stavljali u urne u kružnim konstrukcijama, objašnjava Gavranović.
Pored arheološke prospekcije šireg područja borske opštine u poslednjih petnaestak godina obavljena su i iskopavanja na lokalitetima u Metovnici, Kamen bunar kod Krivelja, Ružana u Banjskom polju, i Trnjane kod Brestovačke banje.
U periodu od 2017. do 2024. urađena je geofizička prospekcija arheoloških iskopavanja na tri lokacije Trnjane, Hajdučka česma i Čokanjica.
Rezultati tih istraživanja objavljeni su u stručnim časopisima, na naučnim skupovima, medijima i na televiziji, a 2021. Muzej u Boru je organizovao izložbu pod nazivom Bor i okolina u bronzano i gvozdeno doba u svetlu novih istraživanja.
Nalazi arheoloških istraživanja čuvaju se u depou borskog Muzeja.
Ovaj projekat se realizuje u saradnji Muzeja rudarstva i metalurgije u Boru sa Arheološkim institutom iz Beograda i Arheološkim institutom Austrijske akademije nauka u Beču.
